Χρηματοδότηση έργων δημόσιου χαρακτήρα-πρόγραμμα «Νέαρχος» και λοιπές διατάξεις
Δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ (Α’ 172), ο Νόμος 4832/2021, με τίτλο: «Κύρωση κώδικα νομοθεσίας για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο και για τον μηχανισμό εφαρμογής, την κρατική εποπτεία και τους γενικούς όρους υλοποίησης του Μεταφορικού Ισοδυνάμου.»
Με τις διατάξεις του προαναφερθέντος νόμου, καθορίζεται το πλαίσιο για το σχεδιασμό και την εξειδίκευση των κατευθύνσεων της εθνικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στο νησιωτικό χώρο, τον προσδιορισμό των βιώσιμων αναπτυξιακών πολιτικών και προγραμμάτων χρηματοδότησης που συνδέονται με τη θαλάσσια Οικονομία και τη νησιωτικότητα, καθώς και ο συντονισμός κρίσιμων δημοσίων πολιτικών που συνδέονται με το θαλάσσιο χώρο, υπό το πρίσμα της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης σύμφωνα με την κείμενη εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, καθώς και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του Ο.Η.Ε..
Παρακάτω παρατίθενται οι σημαντικότερες διατάξεις για τους Ο.Τ.Α.:
Άρθρο 6: Χρηματοδότηση έργων δημόσιου χαρακτήρα πρόγραμμα «Νέαρχος»
1. Στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων της Εθνικής Στρατηγικής, καταρτίζεται από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ειδικό πρόγραμμα με τον τίτλο «Νέαρχος» με στόχο:
α) τη βιώσιμη ανάπτυξη των λιμένων και τη βελτίωση των βασικών υποδομών τους, καθώς και κρίσιμων υποδομών λιμενικών αρχών, Δημοσίων Σχολών Εμπορικού Ναυτικού και άλλων εγκαταστάσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής,
β) την ανάπτυξη ποιοτικών υπηρεσιών θαλασσίων ενδομεταφορών και τουρισμού,
γ) την ανάπτυξη ειδικών νησιωτικών περιοχών ή περιοχών που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της νησιωτικότητας, με έμφαση σε υποδομές βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων, και
δ) τις ασφαλείς, ποιοτικές και επαρκείς μετακινήσεις και διαβίωση των κατοίκων των νησιωτικών περιοχών.
2. Με το πρόγραμμα «Νέαρχος» χρηματοδοτούνται παρεμβάσεις δημοσίου χαρακτήρα στους παρακάτω τομείς:
α) έργα λιμενικών υποδομών και εγκαταστάσεων, κτιριακών υποδομών και εξοπλισμών των λιμενικών αρχών, των Δημοσίων Σχολών Εμπορικού Ναυτικού και κάθε άλλης κτιριακής εγκατάστασης και υποδομής, αρμοδιότητας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων και των μελετών ωρίμανσης αυτών, καθώς και συμβάσεων υπηρεσιών τεχνικών συμβούλων,
β) έργα υποδομών και δικτύων διαχείρισης, μεταφοράς και διανομής ύδατος ιδίως, για τα μικρά, απομακρυσμένα και άνυδρα νησιά,
γ) έργα διαχείρισης ενέργειας που σχετίζονται ιδίως, με τις περ. α' και β', καθώς και
δ) συμβάσεις παροχής δημοσίων υπηρεσιών θαλασσίων ενδομεταφορών, που συνδέονται με τη διασφάλιση θαλάσσιας συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης του νησιωτικού χώρου και συνάπτονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο όγδοο του ν. 2932/2001 (Α' 145).
3. α) Στο πλαίσιο υλοποίησης των δράσεων του προγράμματος «Νέαρχος» το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα κρατικά και Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, οι Οργανισμοί Λιμένων Α.Ε. και το σύνολο των Φορέων Διαχείρισης και Εκμετάλλευσης Λιμένων (ΦΔΕΛ) δύνανται να συνομολογούν επενδυτικά δάνεια με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση έργων δημόσιου χαρακτήρα (εφεξής πρόγραμμα «Νέαρχος») των περ. α, β' και γ' της παρ. 2. Η εξυπηρέτηση των δανείων του προγράμματος «Νέαρχος», σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και η κάλυψη κάθε είδους εξόδων και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και εξόφλησής τους γίνονται μέσω λογαριασμού που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Για τη χρηματοδότηση του προγράμματος από το ΕΣΠΑ ή το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης εφαρμόζονται οι προβλέψεις του ν. 4314/2014 (Α' 265) και του ν. 4635/2019 (Α' 167) αντίστοιχα.
β) Για την κάλυψη επιτακτικών αναγκών θαλασσίων ενδομεταφορών με σκοπό τη διασφάλιση θαλάσσιας συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης του νησιωτικού χώρου που καλύπτονται από τους σκοπούς του Προγράμματος, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής δύναται να συνομολογεί απευθείας δάνειο με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Η εξυπηρέτηση του δανείου σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και η κάλυψη κάθε είδους εξόδων και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και εξόφλησής του γίνονται μέσω λογαριασμού, που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Για τη χρηματοδότηση του προγράμματος από το ΕΣΠΑ ή το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης εφαρμόζονται οι προβλέψεις του ν. 4314/2014 και του ν. 4635/2019 αντίστοιχα. Η χρηματοδότηση γίνεται σύμφωνα με το ενωσιακό πλαίσιο περί κρατικών ενισχύσεων.
4. Για τη συνομολόγηση των δανείων του παρόντος, δεν εφαρμόζονται η παρ. 1 του άρθρου 264 του ν. 3852/ 2010 (Α' 87) και το π.δ. 169/2013 (Α' 272).
Άρθρο 10: Εθνικό Μητρώο Φορέων Θαλάσσιας Οικονομίας
1. Στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συστήνεται Εθνικό Μητρώο Φορέων Θαλάσσιας Οικονομίας, εφεξής Μητρώο, στο οποίο δύνανται να εγγραφούν φορείς που δραστηριοποιούνται στους τομείς που σχετίζονται με την Εθνική Στρατηγική. Η εγγραφή των ως άνω φορέων στο Μητρώο έχει ως σκοπό την προώθηση της Εθνικής Στρατηγικής, καθώς και τη χαρτογράφηση και τον συντονισμό των εγγεγραμμένων φορέων, ιδίως, στα πεδία της Θαλάσσιας Οικονομίας, της Γαλάζιας Οικονομίας και της Νησιωτικότητας.
2. Το Μητρώο αποτελείται από τέσσερα (4) Υπομητρώα, στα οποία δύνανται να εγγραφούν φορείς της ημεδαπής ή της αλλοδαπής που σχετίζονται με έναν (1) ή περισσότερους από τους τομείς με τους οποίους συνδέεται η Εθνική Στρατηγική ανάλογα με το αντικείμενο, τους σκοπούς, τη δομή και λειτουργία τους και συγκεκριμένα:
α) Υπομητρώο «Ερευνητικών Φορέων», στο οποίο εγγράφονται ερευνητικοί και ακαδημαϊκοί φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, καθώς και ακαδημαϊκά ιδρύματα, κέντρα αριστείας του άρθρου 19 του ν. 4653/2020 (Α' 12) και εργαστήρια του άρθρου 28 του ν. 4485/2017 (Α' 114).
β) Υπομητρώο «Εκπροσώπων Επιχειρηματικότητας», στο οποίο εγγράφονται φορείς που εκπροσωπούν επιχειρήσεις, καθώς και κλαδικοί φορείς, επιμελητήρια, ενώσεις ή όμιλοι επιμελητηρίων.
γ) Υπομητρώο «Φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών», στο οποίο δύνανται να εγγραφούν κοινωφελή ιδρύματα, φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) του ν. 4430/2016 (Α' 205), καθώς και σωματεία ή ενεργοί σύλλογοι ή μη κυβερνητικές οργανώσεις συναφών σκοπών του νησιωτικού χώρου.
δ) Υπομητρώο «Δημόσιων Φορέων», στο οποίο δύνανται να εγγραφούν φορείς της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α' 143), Ο.Τ.Α. α' και β' βαθμού, καθώς και νομικά πρόσωπα που εποπτεύονται από το Δημόσιο.
3. Το Μητρώο αναρτάται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 22 του ν. 4727/2020 (Α' 184), με διαβαθμισμένη πρόσβαση στα εγγεγραμμένα μέλη του και λειτουργεί ως μηχανισμός σύζευξης και προώθησης της συνεργασίας και δικτύωσης των μελών των τεσσάρων (4) Υπομητρώων.
Περαιτέρω, με τις διατάξεις του Τμήματος II ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ, ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟΥ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ (Μ.Ι.) του Ν.4832/2021, άρθρα 14-24, κωδικοποιούνται οι διατάξεις του Ν.4551/2018 αναφορικά με την εφαρμογή του Μεταφορικού Ισοδύναµου (Μ.Ι.).